Osmanlı Mimarisinin Yapısı ve Özellikleri

Osmanlı Mimarisinin Yapısı ve Özellikleri

 Osmanlı Mimarisi Erken Dönem, Klasik Dönem ve Geç Dönem Osmanlı Mimarisi olmak üzere üç dönemden oluşur.

Osmanlı mimarisi Osmanlı İmparatorluğu’nun beylik olarak kurulup, imparatorluk olarak yayıldığı ve hüküm sürdüğü dönemlerde inşa ettiği veya fikir öncülüğü yaptığı mimari üslupları ve eserleri kapsar. Osmanlı mimarisi kendinden önce gelen Erken dönem Anadolu Türk mimarisi, Selçuklu mimarisi, Bizans mimarisi, İran mimarisi ve Memlük Mimari’sinden etkilenmiştir. Osmanlı mimarisinin, Akdeniz ile Ortadoğu mimari geleneklerinin sentezi olduğunu düşünen mimarlık   eleştirmenleri de vardır.

 Erken DÖnem Osmanlı Mimarisi

 Erken dönem mimarisi 1299 yılında Osmanlı Devleti’nin  kurulması ile 1501 yılında Bayezid Camii'nin (1501-1505) inşaatının başlaması arasındaki dönemi kapsar.1437 yılında inşaatı tamamlanan Üç şerefeli Camii hem erken dönemin en önemli yapıtlarından kabul  edilmektedir; hem de klasik dönemin özelliklerinden olan iç avluya sahip planlar ve ana kubbe öğelerinin ilk kez uygulandığı bir yapıdır.
Bizans mimarisi ve Selçuklu mimarisi etkilerinin taşısa da bu dönemde klasil döneme dayanarak oluşturacak fikirlerin ilk uygulamaları gerçekleşti. Ayrıca Klasik dönemin en önemli mimari kavramlarından birirsi olacak kubbe kullanılması pratiği ortaya çıktı. 1333 ile 1334 yıllarında inşa edilen Hacı Özbek Cami Osmanlı mimarlık tarihinde inşa edilmiş ilk cami olarak kabul edilir.1472 yılında yapılmış Çinili Köşk osmanlı mimarisin de daha sonra pek rağbet görmeyecek olan çininin dış kaplama olarak kullanıldığı nadir uygulamalardan biririsidir.

 Klasik Dönem Osmanlı Mimarisi

1501 ve 1703 yılları arasıda hakim olan Klasik dönemin mimarlarının genel yaklaşımı yüksek ve görkemli yaılar inşa etmek yönündeydi. Klasik dönemin örnekleri ağırlıklı olarak İstanbul'da yer alır.
Sivil mimari örneklerin olmadığı bu dönemde daha çok dinî yapılar ve kamu yapıları inşa edildi.
Erken dönemde uygulanmaya başlanan kubbeli ve merkezi planlı yapılar , klasik dönemde daha anıtsal ölçeklerde uygulandı.Malzeme olarak küfeki taşı ve mermerin sıklıkla kullanıldığı yapıların tasarımı genelde yukarıdan aşağıya inildikçe genişleyen bir tasarım kompozisyonu hakim oldu.

Geç Dönem Osmanlı Mimarisi

 Bu dönemde kültür ve sanat, siyasal başarısızlıkların süreklilik kazandığı 18. yüzyıla kadar önemli ölçüde geleneksel bütünlüğünü korumuştur.Bu dönem Osmanlı mimarisinin görüntüsü, geçmiş dönemlere oranla değişik özellikler göstermektedir.18. yüzyıldan itibaren batı etkilerinin yoğunluğu duyulmaya başlamıştır.Bu yüzyılda özellikle Fransa ile kurulan siyasal yakınlaşma Osmanlı sanatı üzerinde oldukça etkili olmuştur.Böylece Osmanlı sanatı, 18.yydan itibaren batı sanatının etkisinde gelişme göstermiştir.



Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İSMAİL TUNALI TASARIM FELSEFESİ

Tasarım Felsefesi, geleceğin insan merkezli, ve tasarım odaklı dünyasının temelini oluşturan bir estetik bilimin yapıtaşlarını belirlemeyi hedefler. Tasarım biçim vermek, temsil etmek anlamına gelir ve Latince'de designare sözcüğünden gelir. Gündelik yaşamdan felsefi düşünceye kadar çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Elimizde tuttuğumuz kalem, üzerinde yazdığımız masa. duvarda  asılı herhangi bir tablo, bilimsel araştırma gibi hayatımızda varolan pek çok şey bir tasarımın sonucudur. Tasarım zihinde varolan bir fikirdir ve bir sorunun çözümü için geliştirilmiş plan yada fikir olarak kabul görülür. Bilim düzenli, sistemli ve yöntemli bir bilgidir. tasarım olarak bilgi, etik, sanat ve teknik gibi varlık kategorilerine göre faklı modeller içinde kendini göstermektedir.
Devamı

Mimarlığın Öyküsü-Sağlamlık\ LM Roth

Mimarlığın Öyküsü-Sağlamlık\ LM  Roth Stürüktür  bir yapıyı ayakta tutan sisteme denir.Şuanki zamanda  bir yapıya baktığımızda en görünür kısmı onu ayakta tutan veya stürüktür kısmıdır.Bu mimarların yaptığı yapının yerçekimine meydan okur gibi tasarlanmasını sağlıyor.Yerçekimi  fikriyle ve nesneler üzerindeki  etkisini gördüğümüz bir ortamda yaşıyoruz, bu yüzden bazı yapıların yerçekimine meydan okur gibi durması bizi etkiliyor. Dikme ve Lento Binalarda kapı-pencere gibi boşlukların üzerine , duvarın tekrar etmesi istendiğinde; boşluk üzerine yapılan elamana lento denir.Bu amaçla hazırlanan kalıba lento kalıbı denir.Strüktür taş, tuğla, kerpiç, balçık, cam, blok yada başka malzemeden yapılan duvar ile başlar.Duvarlarla çevrili bir odada ışık ve de görüş olmayacagı için bu duvarın açılması gerekiyor.Kirişlerde basınç ve germe gerilme sistemi etkindir.Bunlar için belli düzenler vardır bunlar; dorik düzeni, iyon düzeni, korent düzeni ve karma düzenidir....
Devamı

Avrupa'da Gotik Rönesans ve Barok Mimarilerinin Karşılaştırılması

Avrupa'da Gotik Rönesans ve Barok Mimarilerinin Karşılaştırılması Avrupa'da Gotik,Rönesans ve Barok mimarileri farklı ortamlarda doğup gelişmiş biçimlendirilmeleri de farklı olmuştur.Gotik mimarinin doğduğu Ortaçağ  ruhani yetkinliğe ve öbür dünyadaki kurtuluşa,Rönesans'ın doğduğu Yeniçağ ise,dünyevi yetkinliğe ve ve bu dünyadaki yetkinliğe önem veriyordu.Barok'ta ise Rönesans akılcılığı   yerini  duygulara ve subjektivizme bırakıyordu.Bu farklılıklar mimaride özellikle çatı ve cephe düzenlerinin farklılığıyla somutluk kazanıyordu. Çalışmanın amacı; Üç mimari dönemi karşılaştırmalı olarak ele almak, dönemsel farklılıkları çalışmanın doğrultusunda ortaya koymaktır. 12.yüzyıldan 16.yüzyıla kadar Fransa'dan Avrupa'ya süren ve temel özelliği dikey hatlar olan mimari üsluptur.Gotik'in kaynağı Fransa'da Sens,Reims ve Rouen  piskoposluklarıdır.  Tanrıya ulaşmak için yapılan bu yapılar en özgün ürünleri dini mimari de vermiştir. Avrupa mimar...
Devamı